Gedragscodes & gedragsregels omtrent ongewenst gedrag

Het zal je vast niet ontgaan zijn: een tijdje geleden nam men masaal deel aan de campagne #Metoo op Twitter. Hiermee wilde zij hun ervaringen met seksuele intimidatie bespreekbaar maken.

Seksuele intimidatie op de werkvloer komt helaas veel voor. Wat is ongewenst en waar ligt de grens? De grens ligt voor iedereen anders en dat maakt ongewenst gedrag een ingewikkeld thema. In de ideale situatie beschikt iedere organisatie over duidelijke aanwijzingen waarin is beschreven welke gedragingen wel of niet gewenst zijn. Zo wordt er veiligheid gecreëerd voor de medewerker, wanneer bedreiging ontstaat. Vragen zoals: kun je een arm om een collega slaan? En wanneer gaat een goed bedoelde grap te ver? – kun je opnemen dergelijke aanwijzingen.

Gedragscodes & gedragsregels

Om de gewenste houding en gedrag bij medewerkers te bevorderen kun je als werkgever gedragscodes en gedragsregels hanteren.

Gedragscodes beschrijven algemene waarden, zoals ‘open’, ‘eerlijk’ en ‘respectvol’. Deze codes maken duidelijk dat je als werkgever een veilig klimaat wil scheppen en zal ingrijpen als zich gedrag voordoet dat ten koste gaat van dat klimaat. De gedragscodes laten vaak veel ruimte voor interpretatieverschillen en worden daarom gespecificeerd in gedragsregels. Gedragsregels zijn concreet en afhankelijk van de aard van de werkzaamheden.

De gedragscode en gedragsregels werken pas goed als iedereen ze kent en ook werkelijk de betekenis ervan snapt. Vaak is het daarvoor nodig om samen met collega’s te bepalen wat er bedoelt wordt.  

Aan de slag

Wil je als werkgever aan de slag met het opstellen van gedragsregels of wil je jouw werkgever hierbij helpen? Neem dan de volgende punten ter harte:

1. Een gedragscode wordt opgesteld op voor medewerkers (in overleg met de OR).
2. De volgende punten mogen in deze code zeker niet ontbreken:

• De definitie van ongewenst gedrag;
• Het doel en het belang van de code;
• De status en reikwijdte;
• Wat van de verschillende afdelingen verwacht wordt in het uitwerken van de code tot concrete gedragsregels;
• Wat de organisatie doet als een medewerker de code niet naleeft of de gedragsregels aan zijn laars lapt;
• Verwijzing naar de overige onderdelen van algemene sociale veiligheid, zoals de inzet van een vertrouwenspersoon of een klachtenprocedure.

Waar te beginnen?

Als je aan de slag wilt gaan met het opstellen van een gedragscode, kun je het beste beginnen met het in kaart brengen van alle risico’s op het gebied van veiligheid en gezondheid binnen jouw reisbedrijf.

Zo kun je in kaart brengen of seksuele intimidatie en ander ongewenst gedrag binnen jouw reisbedrijf voorkomen. Het in kaart brengen van de risico’s doe je door middel van het invullen van de RI&E (Risico Inventarisatie- en Evaluatie). Dit is een wettelijke verplichting. Meer hierover lees je hier.

Het is aan te raden om vooraf alle medewerkers een vragenlijst in te laten vullen (die vind je hier).

Arbocatalogus helpt bij opstellen gedragscode

Heb je de RI&E samengesteld? En in kaart gebracht of seksuele intimidatie en ander ongewenst gedrag binnen jouw reisbedrijf voorkomen? Dan kun je door naar de arbocatalogus.

In de arbocatalogus staan vele mogelijke oplossingen om de risico’s op het gebied van veiligheid en gezondheid te beheersen. Zo ook een gedragscode als het gaat om seksuele intimidatie en ongewenst gedrag. Kijk hiervoor in hoofdstuk 4 van de arbocatalogus. Hier kun je alle handvaten vinden die je nodig hebt.

Belangrijke pagina’s in de Arbocatalogus:

Pagina 156: Plan van aanpak voor het opstellen van een gedragscode

Pagina 162: Specifieke maatregelen op het gebied van discriminatie & seksuele intimidatie

Pagina 165: Protocol ongewenst voor medewerkers

Pagina 174: Richtlijn voor leidinggevenden bij seksuele intimidatie