De combinatie werk en mantelzorg: tips voor de juiste balans

Wat komt er zoal op mantelzorgers af?

Onder mantelzorg valt alle onbetaalde hulp aan een hulpbehoevende in de directe sociale omgeving. In de meeste gevallen gaat het om het zorgen voor de partner met fysieke of mentale gezondheidsproblemen. Bij mantelzorg draait het niet alleen om het verzorgen zelf; ook de communicatie met instanties, boodschappen doen, ziekenhuis in ziekenhuis uit, huishouding, zorgmiddelen regelen en administratie horen erbij. Net als ‘gewoon’ gezelschap bieden. De uren die hier in gaan zitten, kunnen al snel oplopen. En dan hebben we het nog niet eens over de emotionele belasting. Als er daarnaast ook nog sprake is van een drukke baan, dan kan dit een enorme impact hebben op de medewerker die mantelzorg verleent. Hij of zij houdt namelijk maar weinig tijd voor zichzelf over om weer op te laden. En dat breekt vroeg of laat op.

Tips voor de juiste balans

Als je voor een dierbare zorgt, is het dus belangrijk om de juiste balans te vinden tussen mantelzorg, werk en tijd voor jezelf. Lukt dit niet, dan weegt dat zwaar op je mentale gezondheid. We geven graag wat tips voor medewerkers die mantelzorg verlenen.

1. Vertel je leidinggevende en andere collega’s dat je ook mantelzorger bent. Voor hen is het belangrijk te weten wat deze combinatie voor jou inhoudt, om je passende steun te kunnen bieden.
2. Het geeft meer rust als je specifieke zorgtaken en -afspraken op bepaalde vaste dagen kunt plannen. Dan weet je dat je die dagen ‘bezet’ bent met mantelzorg, en kun je je de andere dagen meer focussen op bijvoorbeeld werk of jezelf. Voor zover dit mogelijk is uiteraard.
3. Bespreek met je werkgever of flexibel werken mogelijk is. Dat je bijvoorbeeld bepaalde dagen thuiswerkt. Of zelf mag bepalen wanneer je je uren maakt. Zoals een uurtje in de avond, als je overdag mee wilt naar een zorgafspraak.
4. Prioriteiten stellen is ook een belangrijke. Wat moet nu en wat kan wachten? Dit geldt niet alleen voor je zorgactiviteiten, maar ook op je werk. Medicijnen regelen en die deadline halen moeten bijvoorbeeld echt vandaag. De badkamer schoonmaken kan misschien nog wel even
5. Plan tijd voor jezelf in, al is het maar een uurtje. Zeker wanneer er zoveel van je wordt verwacht, is zelfzorg heel belangrijk. Doe op dat moment waar jij blij en energiek van wordt.
6. Evalueer regelmatig. Hoe ging het afgelopen week? Wat brak je op, waar werd je blij van? Zijn er dingen die je kunt aanpassen voor de komende week om het makkelijker te laten verlopen? Sta regelmatig even stil bij je situatie en hoe je je voelt. Zo kom je er sneller achter op welke punten je zelf hulp nodig hebt, en wat eventueel anders moet om de combinatie mantelzorg en werk vol te kunnen houden.
7. Voor veel mensen een hele lastige: nee zeggen, zowel op werk als privé. Soms moet het gewoon, om te voorkomen dat je over je eigen grenzen heen gaat en straks helemaal ‘op’ bent. Voel je vooral niet schuldig, mensen zijn begripvoller dan je denkt.
8. Vraag zo nu en dan zelf om hulp. Bijvoorbeeld aan een collega of die iets van je over kan nemen, en of de buurvrouw een brood voor je kan meebrengen als ze toch naar de bakker gaat. Een kleine taak uit handen geven maakt voor jou misschien al ‘een wereld van verschil’ qua druk op je schouders.
9. Zoek naar ondersteuningsnetwerken: er zijn allerlei instanties en gemeenschappen om mantelzorgers te ondersteunen. Denk aan emotionele ondersteuning, praktische hulpmiddelen of directe hulp.

Verschillende soorten zorgondersteuning

Om je met die laatste tip een eind op weg te helpen, staan er in de handleiding Mantelzorg al wat voorbeelden waar je zoal kunt aankloppen. Je moet namelijk even de goede weg vinden binnen het complexe zorglandschap om bij de juiste ondersteuning terecht te komen. Denk bijvoorbeeld aan Persoonsgebonden budget (PGB). Hiermee kun je zelf zorg, hulp of begeleiding inkopen die het best bij jouw situatie past, van persoonlijke verzorging tot dagbesteding. Afhankelijk van de reden van je aanvraag kun je hiervoor terecht bij de gemeente (Wmo en Jeugdwet), het zorgkantoor (Wlz) of je zorgverzekeraar (Zvw). Maar ook andere vormen van hulp zijn mogelijk; zo zijn er in veel regio’s mantelzorgorganisaties die advies, ondersteuning en soms ook respijtzorg bieden. Respijtzorg zorgt voor tijdelijke vervanging van de mantelzorger, zodat deze even vrijaf kan nemen. Op online platforms vind je verschillende websites met informatie voor mantelzorgers, en fora om ervaringen te delen.

E-learning en handleiding Mantelzorg

We hebben een nieuwe microlearning op Travel College online gezet: Mantelzorg voor leidinggevenden. Deze staat in het teken van feiten en bewustwording, speciaal voor leidinggevenden en HR-medewerkers. Verdere uitgebreide informatie, zowel voor leidinggevenden als mantelzorgers zelf, vind je in de handleiding Mantelzorg. Voor beiden staan hier tal van tips, adviezen en handige weetjes in.