Onderzoek naar innovatie in de reisbranche door Harald Buijtendijk

09 mei 2019

Reiswerk financiert wetenschappers die fundamenteel en breed promotieonderzoek doen naar n van de thema’s van de Onderzoeksagenda voor de Reisbranche. Harald Buijtendijk is n van die wetenschappers. Hij is hiernaast ook docent aan Breda University of Applied Sciences en houdt zich bezig met internationaal onderwijs, onderzoek en projecten op het gebied van duurzaamheid en innovatie. Zeer relevante thema’s voor onze sector. In dit artikel vertellen we je er graag meer over.

Innovatie

Harald onderzoekt innovatie in de reisbranche. Harald vertelt: “Het woordje ‘innovatie’ is in de jaren na de financile crisis echt heel populair geworden. Iedereen wil er iets mee. Innovatie, bijvoorbeeld op je visitekaartje, staat natuurlijk ook goed. Lekker hip and happening.” In zijn onderzoek kijkt Harald niet naar het wat en waarom van innovatie, maar hoe innovatie werkt. Soms zelfs letterlijk dus. “Het gebruik van het woordje ‘innovatie’ heeft bijvoorbeeld al effecten op mensen en organisaties.”

Een impressie van de lopende onderzoeken

Het promotieonderzoek van Harald bestaat uit drie deelstudies, die inmiddels bijna afgerond zijn. In elke deelstudie neemt innovatie een andere vorm aan. Harald werkt binnen deze deelstudies samen met studenten van BUas en Wageningen Universiteit.

1) De start-up als toonbeeld van innovatie

“In deze studie hebben we gekeken hoe de start-up - als idee over ondernemen - verschillende mensen en organisaties helpt om bepaalde doelen te bereiken. Beginnende ondernemers die gebruik maken van start-up taal komen bijvoorbeeld makkelijker aan betaalbare werkplekken bij incubators. En experts die Silicon Valley iconen napapagaaien doen het goed als congres guru. Maar zijn beginnende ondernemers die zich als start-up gedragen (en dan niet de bekende voorbeelden uit San Francisco maar gewoon in een willekeurig Nederlands provinciestadje) daadwerkelijk een toonbeeld van innovatie? Het geschetste glorieuze start-up beeld van de afgelopen jaren verbloemt ook een weinig romantische werkelijkheid van keihard werken voor weinig of geen geld zonder echt te weten of een idee berhaupt levensvatbaar is. In een tijd waarin de arbeidsmarkt jonge mensen weinig te bieden had. De start-up, als term en beleidsmiddel, is dus niet zo onschuldig. Veel experts en incubators onttrekken dit soort controverses aan het beeld.”

2) Innovatie binnen een groot bedrijf

“Wat doen grote bedrijven eigenlijk als ze zeggen dat ze gaan innoveren? Dit was de simpele maar leidende vraag in ons onderzoek binnen n van de grootste ondernemingen in onze sector. We volgden binnen dit bedrijf gedurende een aantal maanden een intern initiatief om een innovatieteam op te richten. We zagen hoe innovatie tegelijkertijd verschillende vormen aannam en hoe innovatie gedurende korte tijd een heel eigen leven ging leiden en hoe dit allerlei beperkingen van de organisatie aan het licht bracht. En dit was echt harstikke interessant. Innovatie is natuurlijk een ontzettend vaag begrip. Zodra mensen het woord innovatie beginnen te gebruiken kun je goed zien dat zij de organisatie waarin zij werkzaam zijn op uiteenlopende en soms tegenstrijdige manieren interpreteren.

Niet vreemd dus dat deze vaagheid vaak als een probleem wordt gezien. In omgevingen waarin productiviteit belangrijk is hebben mensen nu eenmaal graag duidelijke kaders en definities. Maar met duidelijke kaders en definities wordt innovatie juist weer kapot gemanaged. Wij denken dat dit juist niet moet. De vaagheid van het concept innovatie is juist een kracht. Maar het vraagt wel bereidwilligheid en capaciteit van het management om deze kracht strategisch te gebruiken.”

3) Eco-innovatie in de reisbranche

“In deze deelstudie, die momenteel nog steeds loopt, draait het om duurzaamheidstransitie in de reisbranche. Op dit moment onderzoeken we de veranderingen in het maatschappelijke debat over luchtvaart, toerisme en klimaatverandering. Die zijn onlangs in een stroomversnelling gekomen. We kijken naar de rol van de reisbranche, de luchtvaart, actiegroepen, beleidsmakers, en de media in dit proces. Dit onderzoek loopt nog tot na de zomer.”

CARAMACAL binnen de reisbranche

Eerder keek Harald al naar de ontwikkeling van CARMACAL binnen de reisbranche, een carbon management calculator voor tour operators. “Ondanks haar tekortkomingen speelt CARMACAL ook een bescheiden rol in dit proces. Niet omdat CARMACAL zo goed werkt, maar wel omdat CARMACAL bestaat. De ervaringen met CARMACAL, zowel de goede als de slechte, helpen de reisbranche nu met het bedenken van nieuwe technologische oplossingen om de carbon footprint van vakantieproducten te verkleinen.”

Op deze pagina houden we je graag op de hoogte van de promotieonderzoeken die door Reiswerk worden gefinancierd.