Gedragsregels
Wanneer is gedrag ongewenst? Waar ligt de grens?
De grens ligt voor iedereen anders en dat maakt ongewenste omgangsvormen een ingewikkeld thema. Juist daarom is het belangrijk dat de reisonderneming een duidelijke aanwijzing geeft over wat wel en niet gewenst is. Op de eerste plaats om veiligheid te creëren voor medewerkers die zich bedreigd voelen door het ongewenste omgangsvormen. Maar ook voor de rest: ben je nog veilig als je een goed bedoeld grapje maakt, een compliment geeft of je arm om iemand heen slaat? Soms is de medewerker zich niet bewust van het effect van zijn of haar gedrag of opstelling. Om gewenste houding en gedrag bij de medewerkers te bevorderen worden gedragscodes en gedragsregels gehanteerd.
Gedragscodes beschrijven algemene waarden, zoals ‘open’, ‘eerlijk’ en ‘respectvol’. Ze maken duidelijk dat de organisatie een veilig klimaat wil scheppen en zal ingrijpen als zich gedrag voordoet dat ten koste gaat van dat klimaat. Deze gedragscodes zijn nog vrij algemeen en laten veel ruimte voor interpretatieverschillen. Gedragscodes worden daarom uitgewerkt in gedragsregels. Gedragsregels zijn concreet en afhankelijk van de aard van de werkzaamheden.
De gedragscode en gedragsregels werken pas goed als iedereen ze kent en ook werkelijk de betekenis ervan snapt. Vaak is het daarvoor nodig om de medewerkers te laten bespreken wat er volgens hen bedoeld wordt. Zo kunnen de algemene gedragscodes die bedrijfsbreed zijn opgesteld door de afdeling worden toegespitst op hun situatie.
Aanpak
Stel als reisonderneming een gedragscode op (in overleg met de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging) voor medewerkers. De gedragscode is een onderdeel van het totale beleid voor sociale veiligheid. Zorg dus voor een samenhangend geheel. Neem de volgende onderwerpen in de gedragscode op.
- De definitie van ongewenste omgangsvormen inclusief digitale ongewenste uitingen;
- Het doel en het belang van de code;
- De status en reikwijdte;
- Wat van bedrijfsonderdelen verwacht wordt in het uitwerken van de code tot concrete gedragsregels;
- Wat de organisatie doet als een medewerker de code niet naleeft of de gedragsregels aan zijn laars lapt;
- Verwijzing naar de overige onderdelen van het beleid voor sociale veiligheid (zoals hulp vertrouwenspersoon en klachtenprocedure).
Het is natuurlijk denkbaar dat er centraal concrete gedragsregels zijn opgesteld, maar dat kan ook aan de afdelingen worden overgelaten.
Voor wie?
Alle medewerkers
Normen
De werkgever moet beleid voeren om psychosociale arbeidsbelasting te voorkomen of, waar dat niet mogelijk is, te beperken.
Hoe?
Voor medewerkers:
• Gedraag je volgens de gedragsregels en in situaties waarin deze niet voorzien, als een goede medewerker.
• Volg voorlichting en instructie.
• Maak melding van ongewenst gedrag. Bij voorkeur eerst informeel bij leidinggevende en collega’s. Als dat niet kan of niks oplevert dan bij de klachtencommissie.
Voor leidinggevenden:
• Stel gedragscodes vast, evalueer ze jaarlijks en stel ze waar nodig bij.
• Draag indien nodig zorg voor training en opleiding om gewenst gedrag te oefenen.
• Zorg ervoor voor dat in teamoverleg of in andere overlegvormen regelmatig aandacht wordt besteed aan (on)gewenst gedrag en problemen of risicosituaties die zich hebben voorgedaan, zodat gedragsregels levend blijven.
Meer weten?
Zie paragraaf Extra informatie: Gedragsregels Ongewenste omgangsvormen
Wat levert het op?
Helderheid scheppen voor medewerkers over (on)gewenst gedrag en stellen van heldere grenzen aan het gedrag. Voorkomen van ongewenste omgangsvormen tussen medewerkers. Scheppen van een klimaat waarin medewerkers zich veilig voelen.